Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms

• Verstopping (obstipatie). Deze bijwerking treedt vooral in het begin van de behandeling op. Gebruik, als dat mogelijk is, vezelrijke voeding en drink veel. Raadpleeg uw arts als u last blijft houden van verstopping.

Zelden

• Duizeligheid, vooral bij het opstaan uit bed of uit een stoel. Dit gaat in het algemeen over als uw lichaam zich heeft ingesteld op de lagere bloeddruk (binnen enkele dagen tot weken). Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het best dan even liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen.
• Tragere hartslag. Uw lichaam kan ook meer vocht vasthouden.
  Mensen die last hebben van hartfalen mogen dit medicijn daarom niet gebruiken. Mensen met een bepaald type aangeboren hartaandoening, het Wolff-Parkinson-White-syndroom, kunnen ernstiger ritmestoornissen krijgen. Gebruik is alleen verantwoord als de cardioloog regelmatig controleert.
• Hoofdpijn, warmtegevoel en blozen. Deze bijwerkingen zijn het gevolg van verwijding van de bloedvaten. Ze verdwijnen meestal na enkele weken. Raadpleeg uw arts, als u er hierna nog steeds last van heeft.
• Opgezwollen enkels en onderbenen. Deze bijwerking kan ontstaan door te veel verwijding van de bloedvaten in de benen, maar ook door een tragere hartslag. Waarschuw uw arts, als u last krijgt van dikke enkels.

Zeer zelden

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, buikpijn, opkomend maagzuur of diarree. Mensen met chronische klachten van zuurbranden (reflux) kunnen meer klachten krijgen. Overleg dan met uw arts.
• Vermoeidheid, zwak gevoel, nervositeit en veel zweten.
• Tandvleesproblemen. Hierdoor kunnen zich eerder gaatjes in uw gebit ontwikkelen. Poets en flos daarom extra goed als u merkt dat u last heeft van een overmatige groei van het tandvlees. Laat eventueel de tandarts vaker uw tanden en tandvlees controleren.
• Spierpijn of gewrichtspijn. Als u aan de spierziekte myasthenia gravis lijdt: u kunt meer last krijgen van deze aandoening. Neem contact op met uw arts als u dat merkt.
• Trillende handen, en een doof of tintelend gevoel in de ledematen.
• Vaker moeten plassen. Raadpleeg uw arts als u dit merkt.
• Borstvorming bij mannen en impotentie. Als u last heeft van deze bijwerking, vraag dan advies aan uw arts. Mogelijk moet de dosering aangepast worden, of is een ander medicijn geschikter voor u.
• Huiduitslag, jeuk en haaruitval. Als u de huidziekte psoriasis heeft: de klachten kunnen verergeren. Neem in dat geval contact op met uw arts.
• Leveraandoeningen. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid. Waarschuw dan een arts.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag en galbulten, soms treedt ook koorts op. Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts. Ook kan, zeer zelden, een ernstige huidafwijking ontstaan, met blaren op de huid of een vuurrode huid. Waarschuw dan direct een arts.
  Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor verapamil. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.
• Mensen met het Brugada-syndroom, een erfelijke hartaandoening, hebben mogelijk een grotere kans op hartritmestoornissen. Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander middel. Als u dit middel toch moet gebruiken, zal uw arts u extra onder controleren.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Hoe?
Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Neem de tabletten met vertraagde afgifte heel in met een half glas water. In één keer doorslikken zonder te kauwen. De tabletten bevatten een speciaal afgiftesysteem, waarbij ze na inname constant een kleine hoeveelheid verapamil afgeven. Als u ze kapotmaakt werkt het speciale afgiftesysteem niet meer en krijgt u te veel verapamil in één keer in uw lichaam.

Ook bij de gewone tabletten wordt aangeraden ze heel door te slikken vanwege de bittere smaak. Als u moeite heeft met slikken, mogen ze eventueel wel worden fijngemaakt.

Wanneer?
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Kies wel een vast tijdstip, dan vergeet u minder snel een dosis. Als u het eenmaal per dag gebruikt: bij voorkeur 's ochtends.

Als u in het begin veel last heeft van duizeligheid, kunt u het ook ’s avonds voor het naar bed gaan innemen. Als u het vaker per dag gebruikt: verdeel de innames gelijkmatig over de dag. Bij twee keer per dag: ’s ochtends en ’s avonds. Bij vier keer per dag: meteen na het opstaan, bij de lunch, bij het avondeten en voor u naar bed gaat.

Hoe lang?

• Angina pectoris (hartkramp), hartritmestoornissen en na een hartinfarct. Waarschijnlijk moet u dit medicijn langdurig gebruiken. Overleg hierover met uw arts.
• Hoge bloeddruk. Een behandeling voor hoge bloeddruk is meestal langdurig. Als dit medicijn goed bij u werkt, moet u het waarschijnlijk uw leven lang gebruiken.
• Clusterhoofdpijn. Meestal hoeft u dit medicijn alleen een aantal weken of maanden te gebruiken. Als de aanvallen wegblijven, kunt u weer stoppen met dit medicijn.

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

• Als u verapamil 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u verapamil 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u verapamil 3 of 4 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

autorijden?
De eerste dagen dat u verapamil gebruikt, kunt u duizelig zijn. Dit komt doordat uw lichaam zich nog moet instellen op de lagere bloeddruk. Na enkele dagen is dat meestal weer over en is autorijden geen probleem. Indien u duizelig blijft: neem dan geen deel aan het verkeer.

alcohol drinken?
Alcohol verwijdt de bloedvaten, net als verapamil. U kunt daardoor last krijgen van duizeligheid. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt. In het algemeen is enkele keren per week een glas wijn geen probleem.

alles eten?
Drink geen grapefruitsap. Grapefruitsap versterk de werking van verapamil, waardoor bijwerkingen kunnen ontstaan. Mocht u stoppen met verapamil, dan kunt u vanaf een dag daarna weer grapefruitsap drinken. Een glas grapefruitsap (vers geperst of uit een pak) bevat het sap van meerdere grapefruits. Ook bij het eten van grapefruits kunnen bijwerkingen ontstaan.

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere bloeddrukverlagers. De bloeddruk kan te laag worden als u verapamil samen met andere bloeddrukverlagers gaat gebruiken. Uw arts houdt hier rekening mee en zal in het begin een lagere dosering voorschrijven. Al naar gelang het effect zal de arts de dosis geleidelijk verhogen. Als u een bloeddrukverlager van het type 'bètablokker' gebruikt, kan uw hartslag ook trager of onregelmatiger worden. U krijgt deze combinatie alleen als uw hartfunctie regelmatig gecontroleerd wordt.
• Bepaalde medicijnen voor een vergrote prostaat, namelijk de alfa-blokkers alfuzosine, doxazosine en terazosine. Deze kunnen in het begin van de behandeling de bloeddruk verlagen en duizeligheid veroorzaken. Verapamil versterkt deze bijwerking. Deze wisselwerking is alleen van belang de eerste dagen dat u met een alfa-blokker begint. U kunt de alfa-blokker de eerste keren het beste ’s avonds innemen, als u al op bed zit, voor het geval u duizelig wordt. Als u een alfa-blokker met vertraagde afgifte gebruikt, kunt u de volgende ochtend duizelig worden bij het opstaan. Dit is na enkele dagen over.
• Rifampicine, een medicijn tegen tuberculose. Rifampicine kan de werking van verapamil verminderen. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk schrijft uw arts een ander medicijn voor.

Verapamil kan van de volgende medicijnen de hoeveelheid in het bloed verhogen, waardoor deze medicijnen meer bijwerkingen veroorzaken. Indien u de combinatie toch moet gebruiken, is extra controle en dosisaanpassing door uw arts nodig. Ook als u weer stopt met verapamil moet de arts de dosis van onderstaande medicijnen opnieuw vaststellen.

• Ivabradine, een medicijn tegen pijn op de borst dat de hartslag vertraagt.
• Theofylline, een medicijn tegen benauwdheidsklachten
• Digoxine, een hartmedicijn
• Dabigatran, een antistollingsmiddel.
• Ciclosporine, everolimus ensirolimus, medicijnen die de afweer onderdrukken
• Simvastatine en atorvastatine, cholesterolverlagers.
• Midazolam, alprazolam en buspiron, rustgevende medicijnen
• Colchicine, een medicijn tegen jicht
• Saquinavir, een medicijn tegen hiv-infectie
• Carbamazepine, een medicijn tegen epilepsie, zenuwpijn en psychische klachten.

De volgende medicijnen kunnen de hoeveelheid verapamil in het bloed verhogen, waardoor er meer bijwerkingen door verapamil kunnen ontstaan. Als u de combinatie toch moet gebruiken, is extra controle door uw arts nodig.

• Cimetidine, maagmedicijn
• Claritromycine en erytromycine, antibiotica
• Itraconazol, ketoconazol en voriconazol, antischimmelmiddelen
• Medicijnen bij hiv-infectie: atazanavir, darunavir, fosamprenavir, indinavir, lopinavir, nelfinavir, ritonavir, saquinavir en tipranavir
• Telaprevir en boceprevir, medicijnen tegen hepatitis C.

Twijfelt u of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn alleen na overleg met uw arts. In sommige gevallen kunt u beter overstappen op een ander medicijn.

• Wilt u zwanger worden, of bent u korter dan 3 maanden zwanger? Overleg met uw arts of u kunt overstappen op een ander medicijn. Er zijn niet veel vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt in de eerste 3 maanden van de zwangerschap. Daarom is niet zeker of het medicijn in de eerste 3 maanden van de zwangerschap altijd veilig is.
• Bent u langer dan 3 maanden zwanger? U kunt dit medicijn dan veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen in de laatste 6 maanden van de zwangerschap zonder problemen voor de zwangerschap of voor het kind.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.

Als u dit medicijn gebruikt voor een verhoogde bloeddruk, bij hartritmestoornissen of na een hartinfarct kunt u op elk moment in één keer stoppen met het gebruik van dit middel. Stop echter alleen na overleg met uw arts.

Als u dit medicijn gebruikt bij clusterhoofdpijn: als de periode van de aanvallen voorbij is kunt u geleidelijk aan minderen en dan stoppen.

Gebruikt u het tegen hartkramp, dan is er een kleine kans dat u een aanval krijgt. Het is daarom verstandiger langzaam af te bouwen. Raadpleeg hierover uw arts.

Verapamil is sinds 1963 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Isoptin en het merkloze Verapamil. Het is verkrijgbaar in gewone tabletten, in tabletten met vertraagde afgifte en in injecties.

Verapamil wordt ook gebruikt in combinatie met een andere werkzame stof, onder de merknaam Tarka.