-
Algemeen
Jeuk is een gevoel van de huid dat u de drang geeft om te krabben of te wrijven. Soms zeggen mensen wel dat jeuk erger kan zijn dan pijn. Soms is de jeuk zo erg, dat men tot bloedens toe krabt. Jeuk kan vele oorzaken hebben. Bijvoorbeeld:
- allergie;
- contact met bepaalde stoffen, bijvoorbeeld brandnetel;
- steek van mug of wesp; beet van vlo;
- netelroos;
- huidaandoeningen, zoals eczeem en psoriasis;
- aandoeningen van lever of nieren;
- veel transpireren, een droge huid of te veel of te lang baden of douchen;
- diabetes mellitus.
-
Zelf doen
Probeer niet te krabben, maar dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Concentreer u op iets anders. Knip uw nagels in elk geval heel kort en houdt ze schoon.
Soms wordt de jeuk erger door warmte, of door contact met kleding of beddengoed. Probeer hier rekening mee te houden.
Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap
Laatst bijgewerkt: 29 augustus 2006
-
Medicijnen
Verzachtende en beschermende crème en zalf
De verzachtende en beschermende crèmes en zalven bevatten geen werkzame bestanddelen en houden de huid soepel en voorkomen verdere uitdroging van de huid. Klachten als jeuk, schilfering, kloven en branderige plekken verminderen.Deze middelen zijn zonder recept verkrijgbaar. Voorbeelden bij een niet al te droge huid zijn lanettecrème en cetomacrogolcrème. Voorbeelden bij een erg droge huid zijn vaseline lanettecrème en vaseline cetomacrogolcrème.
Ook verkoelende en beschermende zalven, zoals koelzalf, kunnen worden gebruikt.
Indrogende en verkoelende gel
Als de jeuk wordt veroorzaakt door nattend eczeem, wordt juist een indrogende en verkoelende gel gebruikt, die de jeuk verlicht. Een voorbeeld is carbomeerwatergel.
Zinkoxide
Zinkoxide werkt jeukstillend, beschermend en verkoelend. Hierdoor neemt de warmte in de huid en de neiging tot krabben af. Voorbeelden zijn ZOK-zalf, zinkoxidepasta, zinkoxidesmeersel en zinkzalf.Calamineschudsel
Calamineschudsel bevat zinkoxide en zinkcarbonaat. Zinkcarbonaat werkt net als zinkoxide jeukstillend, beschermend en verkoelend.Lokaal verdovende middelen
Lokaal verdovende middelen, ofwel lokale anaesthetica, maken de huid gevoelloos en verminderen tijdelijk pijn en jeuk zoals bij muggenbeten, galbulten en waterpokken. Voorbeelden zijn capsaïcine, lidocaïne en pramocaïne.
Menthol wordt vanwege zijn verkoelend effect vaak gecombineerd met lidocaïne. Voorbeeld is lidocaïne-levomenthol-gel.
Anti-allergiemiddelen
Soms wordt jeuk door een allergie veroorzaakt. Anti-allergiemiddelen, ofwel antihistaminica, blokkeren de werking van histamine, een stof die bij een allergische reactie in het lichaam vrijkomt. Voorbeelden zijn acrivastine, cetirizine, cinnarizine, clemastine, desloratadine, ebastine, fexofenadine, ketotifen, levocetirizine, loratadine, mizolastine en promethazine.
Adstringentia
Adstringentia werken licht samentrekkend en beschermend. Ze worden onder andere gebruikt bij jeuk door aambeien en laten een aambei iets verschrompelen. Ze zijn zonder recept verkrijgbaar. Voorbeeld is zinksulfaat vaselinecrème.
Bijnierschorshormonen
Bijnierschorshormonen, ofwel corticosteroïden, toegepast op de huid, stillen onder andere de jeuk. De neiging tot krabben neemt af en de huid kan zich herstellen, wordt soepeler en zal er beter gaan uitzien.
Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte.- Zwak werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven als een vette crème of zalf onvoldoende werkt. Voorbeeld is hydrocortison.
- Vrij sterk werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven als zwak werkzame bijnierschorshormonen onvoldoende werken. Voorbeelden zijn aclometason, clobetason, flumetason, hydrocortisonbutyraat en triamcinolonacetonide. Ureum bevordert de opname van water door de huid, waardoor deze weker wordt. Schilfers kunnen dan sneller verdwijnen. Bovendien zorgt ureum ervoor dat bijnierschorshormonen beter in de huid kunnen doordringen. Voorbeeld is ureum met hydrocortisonacetaat.
Bijnierschorshormonen met ureum
Ureum zorgt ervoor dat bijnierschorshormonen beter in de huid kunnen doordringen. Bijnierschorshormonen stillen onder andere de jeuk. Voorbeeld is ureum met hydrocortisonacetaat op de huid.
Actieve kool
Jeuk kan onder andere worden veroorzaakt door bepaalde leveraandoeningen of nierproblemen. Hierbij kunnen bepaalde stoffen in het lichaam ophopen die mogelijk jeuk veroorzaken. Actieve kool kan jeuk bij deze aandoeningen voorkomen door de stoffen die jeuk veroorzaken weg te nemen.Colestyramine
Colestyramine vangt het overschot aan galzuren weg. Het wordt gebruikt bij jeuk door verhoogde hoeveelheden galzuren in het bloed. Dit is een zeldzame aandoening. Colestyramine geeft hierbij verlichting van de jeuk.
Naltrexon
Naltrexon blijkt jeuk soms te kunnen verminderen. Hoe dit effect precies tot stand komt, is onduidelijk. Waarschijnlijk blokkeert naltrexon het effect van stoffen die jeuk kunnen veroorzaken.Serotonineheropnameremmers
Jeuk kan vele oorzaken hebben. In zeldzame gevallen kan het ontstaan door een aandoening aan de galwegen en of ontstaat het bij kanker. Serotonineheropnameremmers, ook wel SSRI's genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine, een van nature voorkomende stof. Ze kunnen soms de jeuk bij een aandoening aan de galwegen of bij kanker verminderen. Voorbeelden hiervan zijn paroxetine, sertraline en fluvoxamine.Mirtazapine
Mirtazapine kan soms de jeuk bij een aandoening aan de galwegen of bij kanker verminderen. Hoe het precies werkt, is onduidelijk.
Buprenorfine
Soms kan jeuk ontstaan door een aandoening aan de galwegen. Buprenorfine kan deze jeuk soms verminderen.Cimetidine
Cimetidine wordt gebruikt bij jeuk bij een vorm van kanker, de ziekte van Hodgkin. Hoe cimetidine precies werkt bij jeuk, is nog niet bekend.
Alles over Jeuk
Gerelateerde videos
Bijnierschorshormonen (Corticosteroïden)
De bijnieren maken deel uit van het hormoonstelsel en regelen hormoonspiegels in het lichaam. Het zijn kleine, piramidevormige klieren, bovenop beide nieren gelegen. De bijnieren produceren het hormoon cortisol. Cortisol heeft een groot aantal functies. De belangrijkste is dat extra cortisol kan worden geproduceerd als hulpmiddel bij de behandeling van infectie, trauma en emotionele spanning.
In bepaalde gevallen wordt gezond knieweefsel door het immuunsysteem als geïnfecteerd beschouwd en aangevallen door witte bloedcellen van het eigen lichaam, met een pijnlijke ontsteking als gevolg. Soms echter is zelfs de extra aanmaak van cortisol als reactie van het immuunsysteem niet voldoende.
Corticosteroïden zijn medicijnen die kunnen worden geïnhaleerd, oraal ingenomen, plaatselijk op de huid aangebracht of in een ader of onderhuids geïnjecteerd. Het zijn kunstmatig geproduceerde hormonen die sterk op cortisol lijken. Corticosteroïden verhinderen de aanval van witte bloedcellen op het weefsel en verminderen de aanmaak van ontsteking veroorzakende stoffen door immuuncellen.
Corticosteroïden worden vaak gebruikt voor de behandeling van ontstekingen en auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis, systemische lupus erythematodes (SLE) en bepaalde ademhalingsziekten.
